Đây là một truyền thống lâu đời của người Việt Nam, mang ý nghĩa tôn trọng đạo hiếu, tưởng nhớ ơn tổ tiên, nhớ ơn công sinh thành của cha mẹ, ông bà.
![]() |
Chạp mộ và mời tổ tiên về ăn Tết là truyền thống 'Uống nước nhớ nguồn' của người Việt. |
Bên cạnh chạp mộ, các gia đình còn làm lễ mời tổ tiên về ăn Tết để con cháu báo hiếu.
Vì thế, vào dịp này mọi nhà đều tất bật lau chùi, quét dọn, sửa soạn lại nơi thờ cúng để đón gia tiên về ăn Tết cổ truyền cùng con cháu.
GS Lương Ngọc Huỳnh cho biết: “Công việc trong lễ chạp mộ là dọn dẹp sạch sẽ cho phong quang, thoáng đãng mộ phần của người mất.
Là mộ đất có thể đắp lại nấm cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại, cây hoang mọc trùm lên mộ, cũng là cách giảm bớt rắn, chuột đào hang, làm tổ.
Từ ngày 24 tháng chạp đến sáng ngày 30 Tết là thời điểm để con cháu có thể lựa chọn ngày tốt đi chạp mộ".
![]() |
GS Lương Ngọc Huỳnh. |
Dưới đây là tư vấn của GS Lương Ngọc Huỳnh về các nghi lễ chạp mộ:
Trước khi ra mộ mời gia tiên:
Dọn dẹp sạch sẽ nhà cửa từ trong ra ngoài.
Ta lấy một nắm gạo, một nắm muối, một nắm trà khô trộn lẫn với nhau, rồi mang ra trước nhà tung gạo muối quanh nhà theo chiều xoáy dương, ngược chiều kim đồng hồ, hết phần đất nhà mình để xua đuổi tà khí ám vào dịp Tết.
- Lấy rượu trắng thấm vào khăn sạch lau dọn sạch sẽ ban thờ. Lại dùng nước thơm hoặc nước có tinh dầu trầm mà lau lại lần cuối.
- Lấy 9 bát nhỏ đổ cồn vào đó, mỗi bát đổ khoảng một chén cồn nhỏ.
Sau đó đặt ở giữa nhà, giữa gian giữa, hoặc phòng khách... cách sắp đặt gồm 1 bát ở giữa, 8 bát xung quanh đúng với vị trí tám hướng theo la bàn giống như bát quái, rồi châm lửa đốt.
Khi đốt cồn thì mở hết tất cả các cửa trong nhà, kể cả các cửa sổ. Nếu nhà cao tầng thì chỉ cần làm ở tầng 1 còn các tầng trên mở cửa sổ ra là được.
Đây là việc làm cần thiết để xua sạch tà khí và khai quang mới lại vận khí trong gia đình nhà mình, nhất là những gia đình có tang trong năm, hoặc gặp những chuyện không may trong năm.
- Những người đi chạp mộ gồm có: Bố, anh cả, cháu trưởng họ và các con cháu...
1/ Cúng thần cai quản nghĩa trang
* Trước khi ra mộ tổ tiên ta nên đến nơi thờ Thổ Địa hoặc nơi thờ Địa Tạng Vương Bồ Tát ở khu vực nghĩa trang, đặt lễ tiền thật, hoa quả, vàng thuyền (nếu có).
Lưu ý: Không nên đặt tiền âm phủ lên ban thờ Địa Tạng Vương và ban thờ Sơn Thần Thổ Địa.
Sau khi sắp lễ xong ta thắp 9 nén nhang, chắp tay lòng thành xá lễ 5 lễ và khấn:
Văn khấn thần cai quản nghĩa trang:
Con kính lạy Thập Điện Diêm Vương.
Con kính lạy Địa Tạng Vương bồ tát.
Con kính lạy Sơn thần, Long thần, Thổ địa cai quản nghĩa trang.........( ghi tên, địa chỉ của nghĩa trang)
Hôm nay là ngày... tháng... năm... chúng con là con cháu hậu duệ của dòng họ... có chút lễ vật lòng thành nhang đăng xin các ngài cho phép chúng con được đến làm lễ tạ trước phần mộ của gia tiên họ..... nhân dịp tết cổ truyền năm.......Cầu xin các ngài cho phép.
(Chúng con xin đa tạ,chúng con xin đa tạ,chúng con xin đa tạ).
Sau khi khấn xong thì chắp tay xá 5 lễ rồi đi lùi ba bước mới được quay đầu để đi.
* Lưu ý: Khi khấn xong thì ta nhớ hoá vàng thuyền dâng lên cho các vị, không nên để quên ở đó.
2/ Cúng ở phần mộ gia tiên
- Khi đến phần mộ tổ tiên, ta đặt lễ trên nơi thờ chung ở phần mộ nếu gia đình có điều kiện ta có thể chuẩn bị lễ vật gồm gà, xôi, hoa quả, tiền vàng để mời gia tiên. (Nếu là mộ riêng thì ta đặt bàn lễ nhỏ dưới chân phần mộ)
- Thắp 9 nén nhang lên bát hương trước mộ, (nếu không có bát hương thì cắm xuống đất phần chân mộ ). Quỳ lễ gia tiên mà khấn rằng:
Văn khấn phần mộ gia tiên:
Kính lạy cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại họ....
Hôm nay là ngày... tháng... năm....
Con xin được cẩn cáo với gia tiên rằng:
Nhân dịp Tết Nguyên đán mừng đón xuân mới năm Kỷ Hợi, chúng con thành kính sửa soạn lễ vật, tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh kính mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại họ.... về ngự trước án ở tổ đường nơi thờ tổ tiên, để con cháu chúng con được chiêm bái và báo hiếu tổ tiên trong những ngày đầu xuân.
Chúng con thành kính chấp lễ cung thỉnh kính mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại sa giá.
Sau đây chúng con xin phép gia tiên nội ngoại cho phép chúng con được thực hiện nghi lễ tạ mộ và dọn dẹp sạch sẽ phần mộ của gia tiên.
(Chúng con xin đa tạ, chúng con xin đa tạ, chúng con xin đa tạ).
Chắp tay xá lạy 9 lạy rồi lúc đó con cháu có thể dọn dẹp cắt bớt cỏ, hoặc đắp thêm đất lên mộ cho các phần mộ gia tiên.
Khi làm sạch sẽ xong xuôi thì nhớ đốt một nén nhang cắm lên phần mộ rồi xin hạ lễ và đốt tiền vàng cho gia tiên.
Sau khi hoàn tất mọi việc thì mới được ra về.
3/ Cúng ở nhà:
Khi về đến nhà thì con cháu cần có một mâm cơm thịnh soạn cùng lễ vật tiền vàng... đặt trên ban thờ gia tiên, thắp 9 nén nhang, chắp tay quỳ lễ 9 lễ và khấn.
Văn khấn ở nhà:
Kính lạy cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại, hôm nay là ngày... tháng... năm..... chúng con với tấm lòng lòng thành kính xin được kính rước cha mẹ, ông bà và gia tiên nội ngoại ngự giá tại nhà thờ gia tiên để chúng con được thỉnh lễ báo hiếu nhân dịp tết đón xuân năm mới....
Con cháu chúng con xin được sửa soạn lễ vật, tiền vàng cùng sơn hào hải vị, nhang đăng kính mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại thụ hưởng, cầu xin tổ tiên phù hộ độ trì cho con cháu đón xuân vui vẻ và bước sang năm mới với vận khí mới và niềm vui mới, luôn được mạnh khoẻ, thành đạt, và hạnh phúc, cầu nguyện cho gia tộc họ.... nhà ta vận khí luôn hanh thông, vạn sự được như ý.
(Chúng con xin đa tạ) - 3 lần!
Cúng giao thừa là nghi lễ quan trọng của người Việt. Dưới đây là tư vấn của GS Lương Ngọc Huỳnh về nghi lễ này.
" alt=""/>Nghi lễ, văn khấn cúng chạp mộ, mời gia tiên về ăn Tết mọi nhà nên biếtVideo: Anh chàng chia sẻ lý do mang thai thay vợ
Video: Những chuyện dở khóc dở cười của cặp đôi khi yêu nhau
Tham gia chương trình Yêu là cưới số đặc biệt là chàng trai Minh Khang (23 tuổi, quê Đồng Tháp), làm nghề kim hoàn và cô nàng Minh Anh (18 tuổi, quê Cần Thơ), đang học nghề trang điểm.
Minh Anh cho biết họ gặp nhau lần đầu tiên trong một cuộc thi sắc đẹp dành cho người chuyển giới. Khi đó cô là thí sinh, còn anh là thành viên ban giám khảo.
Tuy nhiên sau lần gặp đó, hơn 2 tháng sau, họ mới có những tin nhắn đầu tiên. Thời điểm đó, Minh Khang vừa chia tay người yêu. Biết được điều này, cô đã nhắn tin an ủi, động viên anh.
Cảm động trước sự quan tâm của Minh Anh dành cho mình, Minh Khang tỏ tình với cô. Quá bất ngờ, cô nàng không trả lời và tắt hết tất cả liên lạc. Vì vậy Minh Khang không có cách nào nói chuyện được với cô. Sợ điều gì không hay xảy ra, trong lúc nghỉ trưa ở chỗ làm, anh đi xe máy xuống tận nhà để hỏi thăm tình hình về cô.
Tại đây, một lần nữa, Minh Khang ngỏ lời cầu hôn với Minh Anh. Lần này, cô nàng đã chấp nhận tấm chân tình của chàng trai.
Dù mới quen nhau chưa lâu nhưng họ nghĩ tình yêu đã chín muồi để tiến tới hôn nhân. Chính vì vậy, anh chàng Minh Khang đã đến xin thưa chuyện cưới hỏi với nhà cô dâu. Tuy nhiên, bố mẹ Minh Anh khá bất ngờ khi biết người yêu của con là người chuyển giới nam.
Trước đó, biết Minh Anh là người chuyển giới nữ, gia đình cô cũng nghĩ đến chuyện con mình sẽ lấy chồng. Nhưng họ không bao giờ nghĩ rằng con mình lại kết hôn với một người chuyển giới khác.
Sau nhiều giải thích và thuyết phục, gia đình cả hai bên đã hiểu tình cảm của họ. Minh Khang cho hay, họ luôn khao khát có con như các cặp vợ chồng khác. Do vậy, sau khi kết hôn, họ dự định sẽ sinh con.
Trong chương trình, Minh Khang cho biết: “Nếu như việc thụ tinh nhân tạo khó và tốn kém thì tôi sẽ là người sinh con cho vợ”.
Theo Minh Khang, mặc dù họ là người chuyển giới nhưng họ mới chỉ tiêm hormone. Họ chưa thực hiện việc phẫu thuật chuyển giới nên việc sinh con vẫn có thể diễn ra bình thường. Vì vậy, họ dự định sẽ dừng việc tiêm hormone để sức khỏe ổn định, thuận lợi cho việc mang thai tự nhiên.
Ngoài ra, cặp đôi cho biết họ sẽ chờ dự Luật Chuyển đổi giới tính được xem xét thông qua vào năm 2020 hay không. Khi đó họ mới thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn.
Cuối chương trình, MC Cát Tường chia sẻ, cặp đôi mong muốn có con thì họ cần cố gắng đi làm, kiếm tiền để sau này cuộc sống của con sẽ tốt hơn. Hơn hết, họ cần chia sẻ, yêu thương nhau trong cuộc sống.
Hôm ấy, tôi bắt gặp khoảnh khắc ấm áp khi nhẹ nhàng bước vào phòng của bố mẹ. Đó là hình ảnh bố dựa vào mẹ, hình như đang lau nước mắt.
" alt=""/>Yêu là cưới: Chàng trai chuyển giới ở Đồng Tháp muốn mang thai thay vợ- Em nghe anh giải thích đã, tiền đó là tiền riêng.
- Là vợ chồng còn chia tiền riêng nữa hả, anh coi tôi là gì?".
Đối diện với cơn phẫn nộ của vợ, Thắng im lặng. Anh biết bản thân mình sai nhưng không biết làm gì có thể cứu vãn được sự phẫn nộ ấy. Bản thân Lan trong lòng cũng tan nát, cô quay cuồng với hàng loạt suy nghĩ mình đã làm gì để chồng đối xử như thế.
***
Lan và Thắng kết hôn đến nay được gần chục năm, con cái có đủ nếp đủ tẻ. Hồi mới kết hôn, cuộc sống của hai vợ chồng vô cùng khó khăn. Họ ở trọ, đi chiếc xe máy cọc cạch nhưng cuộc sống rất hạnh phúc. Hai vợ chồng lúc nào cũng ước ao có căn nhà của riêng mình, con cái được sống hạnh phúc hơn.
Sau này, Lan được một người bạn mách nước, quyết định kinh doanh bỉm sữa trẻ em. Bố mẹ đẻ cô thế chấp căn nhà đang ở, vay tiền cho con gái làm vốn. Cuối cùng, hai vợ chồng "phất", thành đại lý. Lan mở rộng việc kinh doanh sang nhiều mặt hàng khác nữa. Kinh tế gia đình đi lên, họ có nhà, có xe, cuộc sống hạnh phúc.
Ngày xưa khi cưới Lan, gia đình Thắng không đồng ý nên liên tục buông lời xúc phạm. Đến bây giờ Lan vẫn không để bụng. Cô vẫn phụng dưỡng bố mẹ chồng, tiền biếu hàng tháng, quà tặng không thiếu dịp nào. Cô em chồng đanh đá Lan cũng bỏ qua, vẫn mua sắm quà cáp cho các cháu. Cuộc sống cứ thế trôi qua nhưng cô không ngờ chồng lại lén lút làm đủ chuyện sau lưng mình.
Thắng hiền lành, biết chăm sóc cho cả nhà nhưng anh có một tính không sửa được đó chính là tự ý nghĩ hộ người khác. Thắng cho rằng Lan không thích nhà nội nên luôn lén lút cho em gái tiền, giúp đỡ bố mẹ. Anh biết rằng vợ mình vẫn quà cáp, biếu tiền bố mẹ đầy đủ nhưng lúc nào cũng nghĩ sẽ phải biếu nhiều hơn mới xứng là con dâu. Nghĩ thì nghĩ thế nhưng Thắng không nói ra. Anh cho rằng cái gì giấu vợ được thì giấu bởi dù sao bây giờ kinh tế cũng một tay Lan lo là chính.
Vợ chồng em gái Thắng làm ăn thất bát, chồng cô em rượu chè, chơi bời đến nợ một khoản tiền lớn. Em gái gọi điện khóc lóc, Thắng không đành lòng, quyết định giúp cho em một số tiền lớn.
Nhưng sự việc không dừng lại ở đó. Em gái anh cảm thấy "xin dễ" nên từ tiền học cho cháu, tiền cháu đi viện, tiền bỉm tiền sữa đến cả tiền ăn Tết cũng xin anh trai. Những lần xin xỏ tiền bạc không dừng lại. Thắng luôn âm thầm gửi cho em mà không hề hé răng với vợ một lần.
Để rồi trong một lần về nhà nội chơi, Lan đã nghe được cuộc trò chuyện giữa em chồng và mẹ chồng nói đến việc Thắng gửi tiền. Cô em kể việc vợ chồng Thắng Lan buôn bán "phất", tiền nong nhiều rồi còn nói luôn ý định xin cái xe máy. Mẹ chồng sốt ruột ngăn con gái, nói rằng tự lập đi. Cô em gái nói lại thẳng thừng: "Mẹ lo gì, anh Thắng cho riêng tiền con chứ bà Lan không biết đâu, cho biết bao nhiêu lần rồi mà. Làm ăn được mà kẹt với anh em để làm gì. Nếu nhà mình không moi thì bà ấy cho bên ngoại, nhà mình bên nội để thiệt à. Đợt chồng con vay lãi cũng anh Thắng lo cho đấy. Mẹ đừng nói cho bà Lan biết kẻo to chuyện".
Lan nghe xong sững người. Vấn đề không phải giúp đỡ hay không mà vấn đề chính là Thắng đã làm tất cả sau lưng vợ mà chẳng nói một lời.
Và cuộc hội thoại ban đầu đã diễn ra từ cớ sự đó. Lan phẫn nộ tột cùng, quay cuồng khi nghĩ bản thân đã bị gạt ra không thương tiệc tại nhà chồng. Cô thậm chí đã nhắc đến từ cấm kỵ là "ly hôn" khiến Thắng choáng váng.
Trong câu chuyện trên, nếu như cô em chồng sai 1 thì chồng của Lan sai 10. Tiền bạc vốn là vấn đề rất nhạy cảm trong hôn nhân, nếu như cư xử không khéo thì dễ dàng nảy sinh mâu thuẫn không đáng có.
Trước khi cưới làm gì cũng bình thường, sau khi cưới đụng đến 1 đồng cũng là của chung. Người đàn ông giúp đỡ em gái ruột nhiều lần có khi không gây phẫn nộ. Sự bức xúc ở đây đến từ yếu tố "âm thầm".
Anh ta khiến vợ mình trở thành một người không biết gì. Những suy nghĩ tiếp theo lại càng quay cuồng hơn, cô sẽ có xu hướng nghĩ đến việc mình đã làm gì xấu xa, mình tệ đến thế nào mà chồng lại đối xử như thế. Phải chăng mình là người vợ tệ, người con dâu tồi không biết đối nhân xử thế.
Với những nàng dâu, nỗi ám ảnh của việc bị người ta đánh giá không tròn trách nhiệm đôi khi gây ảnh hưởng rất nhiều.
Có câu nói như thế này: "Có 3 chìa khóa hôn nhân cần phải nhớ. 1 là biết cảm ơn xin lỗi, 2 là nói lời yêu thương mỗi ngày và 3 là hỏi ý kiến nhau. Trong đó, quan trọng nhất là chuyện hỏi ý kiến".
Nó không chỉ thể hiện sự tôn trọng dành cho bạn đời mà còn nói lên một vấn đề rằng trong gia đình ấy vợ chồng đều bình đẳng. Cả hai đều có quyền thảo luận, bàn bạc những vấn đề xảy đến trong cuộc sống hôn nhân. Hơn nữa, cuộc sống gia đình với đủ vai trò, nhiệm vụ vẫn đang được vận hành trơn tru.
Theo Phụ nữ Việt Nam
" alt=""/>Vợ phẫn nộ vì chồng lén lút giúp gia đình em gái gánh nợ